Nie tylko polskie Termopile ... . Wizna w latach 1939-1945

Wizna to historyczny gród o 1000 letniej tradycji, położony w rejonie ujścia Biebrzy do Narwi, dziś woj. podlaskie, a kiedyś najdalej wysunięty skrawek Mazowsza. Ta mała miejscowość licząca niespełna 6000 mieszkańców była świadkiem wielu tragicznych wydarzeń, tak ważnych dla historii Polski...

Szczególnie wiele wydarzeń miało miejsce w czasie II wojny światowej i to od samego początku, gdyż Wizna ze względu na swoje strategiczne położenie była jednym z pierwszych miejsc zaatakowanych przez niemieckiego agresora na początku września 1939r. (Bitwa pod Wizną zwana "Polskimi Termopilami"). Na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow Wizna została włączona do tzw. zachodniej Białorusi i na tej podstawie 27 września 1939r. została zajęta przez kolejnego agresora. Okupacja sowiecka trwała do 21 czerwca 1941, tj. do czasu wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej; skutki tej wojny dotknęły również Wiznę. Podczas okupacji sowieckiej z Wizny wywieziono do Związku Radzieckiego ok. 150 rodzin, ostatnie z nich wywożono w nocy z 21/22 czerwca 1941r. tzn. gdy już wybuchła wojna niemiecko-sowiecka. Wiele z tych rodzin powróciło po wojnie do Wizny, lecz znaczna część wiźnieńskich "Sybiraków" na zawsze pozostała w stepach Kazachstanu ... . Spośród rodzin wywiezionych do Rosji (ale nie tylko) było aż 30 żołnierzy, którzy wstąpili do Armii Polskiej na Wschodzie i dalej wraz ze swoim dowódcą gen. Władysławem Andersem przeszli szlak bojowy II Korpusu Polskiego, walcząc o niepodległość Polski poza granicami kraju. Ale to nie wszystkie znane nam przypadki losów mieszkańców Wizny z okresu II wojny światowej. Pozostało już niewielu naocznych świadków tamtych wydarzeń, niektórzy z nich oprócz tragicznych wspomnień posiadają również zdjęcia, listy, dokumenty. Chcemy to wszystko zebrać, zarejestrować i przekazać dla przyszłych pokoleń, wykorzystując do tego nowoczesne techniki multimedialne (nagrania wideo, prezentacja komputerowa); chcemy również w zależności od rodzaju i ilości zebranych materiałów wydać na jesieni b.r. katalog o historii Wizny z okresu 1939-1945. Historia Wizny i jej mieszkańców to również historia Polski, dlatego zależy nam, by zdążyć "zabezpieczyć" te zanikające ślady historii ...

W Wiźnie w lokalu Stowarzyszenia "Wizna 1939" można obejrzeć wystawę muzealną dotyczącą losów Wizny i jej mieszkańców w okresie II wojny światowej, z wykorzystaniem technik multimedialnych. Projekt jest realizowany we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także pod patronatem Instytutu Pamięci Narodowej.
Na wystawie prezentujemy relacje mieszkańców Wizny i okolic z okresu wojny.
Projekt ma charakter otwarty i dlatego zapraszamy do współpracy osoby, które posiadają zdjęcia lub dokumenty z okresu 1939-1945, lub które chciałyby opowiedzieć swoje wspomnienia z okresu wojny o kontakt z nami.

Wystawa będzie czynna do końca grudnia b.r.. Można ją oglądać codziennie w godz. 8.00-16.00 w Wiźnie przy Pl. Raginisa 3, a w soboty lub w niedziele po uprzednim umówieniu terminu (tel. 784523904). Zapraszamy.